Vua Citric và Nữ Hoàng Malic
Độ chua (acidity) là một trong những đặc tính cảm quan được đánh giá cao và là yếu tố nền tảng tạo nên hương vị của cà phê Specialty. Nó đóng vai trò cốt lõi trong việc định hình sự hấp dẫn của một ly cà phê. Theo các chuyên gia, một ly cà phê thiếu đi độ chua sẽ trở nên "buồn tẻ và thiếu sức sống", "rỗng tuếch" và "nhạt nhẽo". Ngược lại, sự hiện diện của các loại axit mang lại cảm giác "thanh tao”, “phức hợp" và kích thích các giác quan, tạo nên một trải nghiệm "sảng khoái, đầy mới lạ".
Trong nhiều loại hợp chất axit có trong hạt cà phê, một vài loại nổi lên như những nhân vật chủ chốt, có ảnh hưởng sâu sắc đến hương vị. Trong số đó, axit citric và axit malic được ví von như "Vua" và "Nữ hoàng" của vương quốc hương vị cà phê. Phép ẩn dụ này không chỉ là một cách gọi hoa mỹ mà còn là một công cụ hữu ích, giúp các chuyên gia và người tiêu dùng có một ngôn ngữ chung để mô tả những trải nghiệm phức hợp, phân biệt các nốt hương vị tinh tế trong một ly cà phê. Mặc dù phép ẩn dụ này rất phổ biến, nhưng nó dựa trên một sự kết hợp tinh tế giữa đặc tính hóa học và nhận thức cảm quan, không phải là một sự thật khoa học tuyệt đối.

Queen Isabella of Castille and King Ferdinand II of Aragon
Axit Citric: Vị Vua Thống Trị Vùng Đất Trái Cây Có Múi
Chân dung và Lãnh địa của Vua
Axit Citric là một axit hữu cơ phổ biến, tự nhiên được hình thành trong quá trình trồng trọt và đóng vai trò quan trọng trong quá trình trao đổi chất của cây. Nó là một trong những axit chính có trong nhân xanh, cùng với axit chlorogenic, malic và quinic, chiếm một phần đáng kể trong tổng lượng axit của hạt. Hương vị của Axit Citric liên quan chặt chẽ đến các loại trái cây có múi như họ cam quýt, chanh và bưởi. Vị chua của nó được miêu tả là "chua thanh", “dữ dội”.
Trong quá trình rang, nồng độ Axit Citric giảm dần. Mặc dù phân hủy, Axit Citric vẫn tương đối ổn định so với một số axit khác, và các sản phẩm phân hủy của nó góp phần tích cực vào sự phức hợp hương vị cà phê. Hàm lượng Axit Citric trong cà phê cũng thay đổi tùy thuộc vào nguồn gốc địa lý.

Hình từ Baristahustle
Tại sao là "Vua"?
Danh hiệu "Vua" của Axit Citric bắt nguồn từ sự thống trị hóa học và khả năng cảm quan độc nhất của nó. Phân tích khoa học đã xác định một đặc điểm quan trọng: ngưỡng phát hiện cảm quan của Axit Citric nằm ở mức dưới 0.16 g/L, trong khi nồng độ thực tế của nó trong các loại cà phê được khảo sát dao động từ 0.23 đến 0.60 g/L. Điều này có nghĩa là, không giống như nhiều loại axit khác, nồng độ của Axit Citric trong một ly cà phê pha sẵn thường đủ cao để con người có thể cảm nhận và nhận biết một cách riêng lẻ.
Sự thống trị về mặt cảm quan này khiến Axit Citric trở thành "nhân vật chính" của độ chua. Nó là nền tảng hương vị mà các chuyên gia sử dụng để mô tả một ly cà phê, với các miêu tả như "vị chua của chanh" hoặc "vị của cam" tùy thuộc vào nồng độ và độ pH. Khả năng cảm nhận rõ ràng này, cùng với sự phổ biến rộng rãi của nó trong nhiều loại cà phê và sự ổn định tương đối trong quá trình rang, củng cố vị thế của nó như là "Vua", người cai trị một cách rõ ràng và không thể phủ nhận đối với địa hạt độ chua cà phê.

Axit Malic: Vị Nữ Hoàng Thanh Tao và Tinh Tế
Chân dung và Sự đóng góp của Nữ hoàng
Tên gọi "Malic Acid" có nguồn gốc từ tiếng Latinh "malum", có nghĩa là "quả táo". Đúng như tên gọi, loại axit này mang lại hương vị "táo, lê" và "chua thanh, giòn". Nó thường gợi nhớ đến các loại trái cây xanh hoặc chưa chín như táo xanh, kiwi và nho xanh, vì nồng độ của nó giảm dần khi trái cây chín. Axit Malic có sẵn trong cà phê nhân xanh và cũng giảm đi trong quá trình rang. Mặc dù vậy, nó vẫn duy trì hương vị đặc trưng. Axit này được tìm thấy ở nồng độ cao trong cà phê Arabica từ các vùng trồng ở độ cao lớn.

Tại sao là "Nữ hoàng"?
Danh hiệu "Nữ hoàng" của Axit Malic tượng trưng cho sự tinh tế, sự bổ sung và sự quý phái của nó, ngay cả khi nó không phải lúc nào cũng có thể được nhận diện riêng lẻ. Một nghiên cứu học thuật quan trọng đã đặt ra một nghịch lý thú vị: ngưỡng phát hiện cảm quan của Axit Malic là 0.20 g/L, một mức cao hơn đáng kể so với nồng độ thực tế được đo trong cà phê, cho thấy nó không có khả năng được cảm nhận một cách riêng lẻ. Hơn nữa, nó đại diện cho một vai trò phức hợp hơn. Axit Malic có thể tác động đến cảm giác vòm miệng (mouthfeel), sự cân bằng và hậu vị, cộng hưởng với các hợp chất khác để tạo ra một hồ sơ hương vị tổng thể gợi nhớ đến táo. Việc "nhận diện" được hương vị của nó là dấu hiệu cho kinh nghiệm và năng lực cảm quan chuyên nghiệp. Khả năng mang lại một vị chua thanh tao, mềm mại và sự liên kết với các loại cà phê đặc sản chất lượng cao đã biến nó thành một "nữ hoàng" của sự tinh tế, có tầm ảnh hưởng quan trọng.

Triều Đình: Cộng Hưởng, Khoa học và Thực tế Cảm quan
Sự Hợp tác Hoàng Gia
Trong một ly cà phê, các loại axit không hoạt động độc lập mà tương tác và bổ sung lẫn nhau. Axit Citric và Axit Malic thường kết hợp với nhau, tạo ra một độ chua "rõ ràng và cân bằng hơn". Sự cộng hưởng này có thể làm nổi bật các đặc tính trái cây trong cà phê, biến chúng trở thành một "cặp đôi quyền lực" trong một hồ sơ hương vị phức hợp. Các chuyên gia nếm thử thường tìm kiếm sự hài hòa giữa các loại axit này để đánh giá chất lượng tổng thể của một ly cà phê.
Đánh giá ngai vàng
Mặc dù phép ẩn dụ "Vua" và "Nữ hoàng" là một ngôn ngữ hữu ích và mạnh mẽ trong ngành cà phê, nhưng nó không phản ánh đầy đủ sự phức hợp của cà phê. Tuy nhiên, nghiên cứu khoa học chuyên sâu đặt câu hỏi về mối quan hệ trực tiếp giữa việc nhận biết các axit hữu cơ riêng lẻ và độ chua cảm nhận.
Điều này cho thấy rằng việc mô tả "vị chua táo" hoặc "vị chua cam quýt" không nhất thiết là do một mình Axit Malic hoặc Citric gây ra, mà là do một tổ hợp các hợp chất hóa học tương tác, tạo ra một trải nghiệm cảm quan tương tự. Phép ẩn dụ này là một công cụ quy ước, cho phép các chuyên gia trao đổi thông tin về các hồ sơ hương vị phức hợp một cách hiệu quả. Nó là một ngôn ngữ cảm quan hiệu quả hơn là một bản đồ hóa học chính xác, phản ánh cách ngành cà phê chuyển đổi hóa học phức hợp thành một hệ thống mô tả dễ tiếp cận và đầy ý nghĩa.

Hình từ Coffeemind
Di Sản Bền Vững của Vua và Nữ Hoàng
Phép ẩn dụ về Vua Citric và Nữ hoàng Malic trong cà phê là một cách diễn giải sâu sắc và tinh tế về vai trò của chúng. Axit Citric xứng đáng với danh hiệu "Vua" vì sự thống trị rõ ràng và khả năng cảm nhận trực tiếp của nó, trở thành nền tảng hương vị phổ biến và dễ nhận biết nhất trong độ chua cà phê. Ngược lại, Axit Malic là "Nữ hoàng" vì vai trò tinh tế, bổ sung và được đánh giá cao của nó, góp phần tạo nên một hồ sơ hương vị phức hợp, đặc biệt là trong các loại cà phê Specialty chất lượng cao.
Mặc dù khoa học đã chỉ ra rằng việc nhận biết các axit riêng lẻ trong cà phê là một điều không hề đơn giản, thậm chí là không thể với một số loại axit. Di sản của "Vua và Nữ hoàng" không chỉ là về hóa học thuần túy, mà còn là minh chứng cho cách ngành cà phê đã chuyển đổi một lĩnh vực khoa học phức hợp thành một ngôn ngữ đầy ý nghĩa, cho phép tất cả mọi người có thể khám phá và trân trọng hơn sự phong phú của một ly cà phê.